دانستنی های کهکشانی: ستاره های کهکشان راه شیری

اگر آسمان شب کویر را دیده باشید، حتما می‌دانید که در یک آسمان صاف و بدون آلودگی، ستاره ها چقدر زیاد و درخشان هستند. ستاره های کوچک و بزرگ در آسمان شب انقدر زیادند که نمی‌توانیم به راحتی آن‌ها را بشماریم. اگر شما هم عاشق آسمان شب باشید احتمالاً دوست دارید اطلاعات بیشتری در مورد ستاره های کهکشان راه شیری به دست بیاورید. در ادامه حقایق جالبی را در مورد ستارگان آسمان شب بیان می‌کنیم.

ستاره چیست؟

شاید تعریف ستاره که برای همه ما یک جرم شناخته شده آسمانی است، کمی عجیب باشد. اما به هر حال از لحاظ علم نجوم یک جرم آسمانی درخشان تشکیل شده از هلیوم و هیدروژن است. ستاره ها به وسیله نیروی گرانشی که دارند در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. سوخت آن ها که در واقع همان گاز هیدروژن و هلیم است، یک منبع انرژی بزرگ است که باعث می‌شود از آن تابشی ساطع شود و درخشان باشد. در اثر تبدیل هیدروژن به هلیم در درون ستاره‌ها، گرما و نور ایجاد می‌شود که باعث می‌شود درخشان باشند. ستاره ها بر اساس عوامل مختلفی مثل دما می‌توانند رنگ‌های مختلف داشته باشند.

ستاره چگونه ایجاد می‌شود؟

همه ما می‌دانیم که در اثر رخداد مه بانگ، مقدار زیادی از گازهای هیدروژن و هلیوم در فضا پراکنده شده است. و در فضای سحابی ها مقادیری از این گازها به همراه گرد و غبار وجود دارد. کافی است که در اثر یک اتفاق و دگرگونی مثل برخورد کهکشان ها یا انفجارهای دیگر، این سحابی‌ها و گازهای درونشان فروپاشیده شوند. در این حالت دمای مرکز این ابر های گرد و غبار افزایش می‌یابد و در اثر این فروپاشی، ستاره و در کنار آن سیارک ها، ستاره دنباله دار و …. رفته رفته شکل می‌گیرند. البته از زمان فروپاشی ابر گرد و غبار تا تشکیل یک ستاره واقعی ممکن است 100 میلیون سال طول بکشد.

تعداد ستارگان کهکشان راه شیری

ستاره هایی که ما می‌توانیم با چشم ببینیم تنها تعداد بسیار کمی از ستاره های کهکشان هستند بقیه آن‌ها فقط با چشم مسلح و تجهیزات نجومی قابل مشاهده‌اند. حتی دسترسی و مشاهده آن ها در بعضی بخش‌ها حتی با تلسکوپ‌های بسیار قوی هم ممکن نیست. بنابراین شمردن حتی برای ستاره شناسان بزرگ هم دشوار است. وجود بخش متورم کهکشان و سیاهچاله‌های بزرگ این کار را دشوارتر کرده است. اما در تقریب های به دست آمده بر اساس جرم کلی کهکشان راه شیری، حداقل 100 میلیارد ستاره و در بیشترین حالت احتمالاً 400 میلیارد ستاره در این کهکشان وجود دارد. به دست آوردن عدد دقیق از تعداد ستاره های کهکشان غیر ممکن است. بنابراین در طول زمان این عدد همواره در حال تغییر خواهد بود.

بزرگترین ستاره جهان

ستاره هایی که از دید ما درخشان‌تر از ستاره های دیگر هستند، اندازه بزرگتری ندارند! بلکه دلیل درخشان‌تر بودن آن‌ها و یا کوچک دیده شدن بعضی دیگر از ستاره‌ها، فاصله‌ آن‌ها نسبت به زمین است. هر چقدر ستاره‌ها به زمین نزدیک‌تر باشند از دید ما بزرگتر و درخشان‌تر هستند. صورت های فلکی معروفی که ما می‌شناسیم و ستاره های درخشان آسمان هستند، در واقع بزرگترین و یا درخشان‌ترین ستاره نیستند. بلکه فقط فاصله کمتری با سطح زمین دارند. ستاره “رجل قنطورس” نزدیک ترین ستاره به زمین است.

اگر بخواهیم بر اساس قطر و ابعاد مقایسه کنیم، ستارگانی بزرگتر از خورشید هم پیدا خواهیم کرد. بر اساس تحقیقات نجومی، جرم ستاره UY Scuti دویست و پنجاه و شش برابر بیشتر از جرم خورشید است و شعاع آن ۱۷۰۸ برابر بزرگتر از خورشید می‌باشد.  عمر UY Scuti به پایان خودش نزدیک شده و در آینده احتمالا شاهد فروپاشی آن خواهیم بود.

درخشان‌ترین ستاره های کهکشان

اما از نظر میزان درخشان بودن ستاره ها، ستاره “سیریوس” یکی از درخشان ترین ستاره های آسمان است و حتی از خورشید هم درخشان تر است. ستاره “آرکتوروس” که بخشی از مثلث بهاری است هم یکی از درخشان‌ترین ستاره‌های آسمان است. علاوه بر این ، ستاره “وگا” در فصل تابستان و پاییز جزو ستارگان درخشان است که معمولا در شرق دیده می‌شود. البته که این ستاره ها درخشان ترین اجرام آسمانی نیستند. بلکه سیاره هایی وجود دارند که ممکن است در واقعی درخشان تر از این ستارگان دیده شوند و یا زودتر از بقیه در آسمان شب ظاهر شوند.

معروف ترین ستارگان آسمان

ستاره قطبی

ستاره قطبی یا شمالی یا جُدی یکی از معروف ترین ستارگان است که همه ما اسمش را شنیده‌ایم. این ستاره درخشان به راحتی قابل تشخیص است و نقش مهمی در جهت یابی در شب دارد. ستاره قطبی به قطب شمال سماوی بسیار نزدیک است. و تنها چند درجه با آن فاصله دارد. ستاره قطبی در صورت فلکی دب اصغر قرار گرفته است. بنابراین فقط در نیمکره شمالی زمین دیده می‌شود.

ستاره دنباله دار

پیش تر گفتیم که در اثر فروپاشی ابرهای گرد و غبار، در کنار ستاره ها اجرام آسمانی دیگر هم ساخته می‌‌شود. بنابراین ستاره های دنباله دار از گرد و غبار و سنگ، یخ و گازها تشکیل شده‌اند. این ستاره ها وقتی در مسیر حرکتشان به خورشید نزدیک می‌‌شوند، گازهایی از خود ساطع می‌کنند که باعث می‌شود یک دنباله نورانی از آن‌ها دیده شود.

ستاره سهیل

نام ستاره سهیل را همه ی ما شنیده ایم حتی در اصطلاحات و ضرب المثل های ما فارسی زبانان هم اگر بخواهیم بگوییم کسی را کمتر میبینیم و کم پیدا شده، می‌گوییم “ستاره سهیل شده”. دلیل این اصطلاح هم این است که این ستاره در مدارهای نیم کره شمالی دیده نمیشود و در کشور ما تنها در برخی شهر ها آن هم فقط برای چند ساعت قابل مشاهده است. این غول پیکر سفید دومین ستاره درخشان است که در نیمکره جنوبی زمین دیده می‌شود. سهیل ستاره ای است که هیچوقت غروب نمی‌کند.

محصولات کهکشانی ما

اگر شما هم به اجرام آسمانی مخصوصا ستاره ها علاقه مند هستید، دو محصول باور نکردنی برای شما داریم.
تابلوی آسمان شب و تابلوی ستاره دو هدیه خاص و منحصر به فرد هست که مخصوص مشخصات شما آماده میشود. مثل خیاطی که عینا بر اساس ابعاد شما یک لباس میدوزد، مای ستاره نیز آسمان شب مربوط به تاریخ مناسبت شما را به شما هدیه میدهد.
علاوه بر این شما میتوانید ستاره خودتان را با محصول تابلوی ستاره نشان کنید و برای همیشه آن را مشاهده کنید. کهکشان به این بزرگی در دستان شما و بر روی دیوار اتاقتان!