چگونه میتوان ستاره شناس شد؟

آشنایی با ستاره شناسی

اگر از بسیاری از کودکان بپرسید که در آینده وارد چه شغلی می‌خواهند شوند، بسیاری از آن‌ها به مشاغلی نظیر پزشکی، مهندسی و کارهای آزاد نظیر آرایشگری اشاره می‌کنند. از این بین کودکانی هستند که جواب‌های متفرقه می‌دهند. از بین این جواب‌ها، ستاره شناسی یکی از محبوب ترین آن‌هاست. ممکن است در این بین افرادی سوالات بی‌جوابی در ذهن خود داشته باشند. مثلا اندازه، شکل و ویژگی‌های کلی اجسام آسمانی نظیر ستاره ها چگونه است؟ ستارگان چگونه تشکیل می‌شوند؟ برای یافتن پاسخ مناسب برای این موضوعات باید به موضوع ستاره شناسی روی آوریم. در این مقاله همراه ما باشید تا به حد نسبی،آشنایی با ستاره شناسی بدست آوریم و متوجه شویم که ریشه اصلی این سوالات درمورد چیزهایی که در آسمان میبینیم چیست.

ستاره شناسی چیست؟

کودکان از زمان بچگی با نگاه کردن به آسمان و اجسام قابل رویتی نظیر ستارگان، خورشید و ماه تفکرات و شمایلی از پشت پرده چیزی که می‌بینند در ذهن خود ایجاد می‌کنند. این تفکرات با وارد شدن به مدرسه و افزایش سن تا حدی تکمیل می‌شود. اما برای کامل کردن آن باید وارد زمینه ستاره شناسی شد. ستاره شناسی که با نام کامل تری یعنی اخترشناسی نیز شناخته می شود، یکی از علوم قدیمی بحساب می آید. طبق بررسی های انجام شده این علم از هزاران سال قبل شناخته شده بود. اجرام آسمانی مانند ستارگان، سیاره ها و دنباله دارها دانشمندان بخصوص دانشمندان یونان باستان را به بررسی آن ها وا داشت. 

نجوم از دیگر نام های ستاره شناسی به حساب می آید. در لغت نامه جهانی اخترشناسی را با نام Astronomy می شناسند. اگرچه در ابتدا دیدن آسمان، ناشناخته بودن موارد دیده شده و اتفاقاتی نظیر سقوط شهاب سنگ ها برای مردم ترسناک بحساب می آمد. اما با پیشرفت علم و روی کارآمدن لوازم دقیق برای بررسی، رفته رفته علم آشنایی با ستاره شناسی تکمیل شد. مهم ترین وسیله ای که در بررسی آسمان استفاده می شود، تلسکوپ است. برای اولین در قرن 17ام و برای اولین بار در دنیا وسیله ای اختراع شد که افراد بتوانند با آن به راحتی و دقت بیشتر آسمان را کاوش کنند. 

تاریخچه ستاره شناسی

انسان از زمان گذشته بطور متداول به دنبال پیدا کردن علم و یافته جدید بوده است. در طول هزاران سال علوم و زمینه های مختلفی توسط انسان کشف و پیشرفت داده شده است. اگرچه هرکدام از این زمینه ها برای شناسایی، پیش نیازی داشتند. مثلا افراد برای پی بردن به علم ریاضی، باید باید ابتدا اعداد را پیدا می کردند و سپس فرمول ها را کشف می کردند. به این شکل مردم در ابتدا پله پله با علوم مختلف آشنا می شدند. درمورد ستاره شناسی این موضوع کمی متفاوت بود. جذابیتی که خورشید در روز و ماه و ستارگان در شب برای مردم داشتند، افراد توجه بیشتری به آن ها می کردند. از طرفی اجسام آسمانی که دیده می شد، توجه مردم و دانشمندان را به سمت آسمان اخترشناسی می برد.

همین موضوع باعث شد تا بسیاری از دانشمندان قدیم در کنار عرصه هایی مانند فلسفه، ریاضیات و شیمی، به ستاره شناسی و اخترشناسی هم روی آورند. در ابتدا و قبل از اختراع وسایل دقیقی نظیر تلسکوپ، افراد سعی می کردند با چشم های غیرمسلح به بررسی اجرام آسمانی بپردازند. در بررسی های ابتدایی که انجام می شد افراد علاوه بر ستارگان و اجرام آسمانی می توانستند تغییرات آب و هوایی و فصول را پیش بینی کرده و ببینند. 

از کشورها و تمدن هایی که پیشرو در زمینه ستاره شناسی بودند، می توان به هند، چین، بابل و یونان اشاره کرد. اولین دانشمندانی که به موضوع ستاره شناسی پرداختند به واقعیت های مهمی پی بردند. یکی از این موارد این بود که ستاره شناسی فقط به معنای بررسی فصول، آب و هوا و اجرام آسمانی نیست. آن ها به این موضوع پی بردند که زمین تنها یکی از سیاره های موجود است. علاوه بر این متوجه حرکت سیاره ها، تخمین اندازه زمین و ماه و فاصله آن ها و مواردی از این قبیل.

عجیب ترین اتفاقات آسمانی قبل از اختراع تلسکوپ

با وجود اینکه امروزه بسیاری از دانشمندان نظریه های کاربردی داده اند، در زمان قدیم بروز اتفاقاتی در آسمان باعث اعجاب مردم می شد. خسوف، کسوف، شفق های قطبی و شهاب سنگ ها جز مهم ترین مواردی هستند که وقتی برای اولین بار مردم با آن ها مواجه شدند باعث اعجاب آن ها شد. قبل از دانشمندان مشهور یونانی، بسیاری از مردم از سرجهل و نادانی فکر می کردند خسوف و کسوف اتفاقاتی هستند که بطور مستقیم توسط خدا انجام می شود. البته بسیاری از دانشمندانی که نظریه هایی در مورد ستاره شناسی و اجرام آسمانی ارائه دادند، در ابتدا دیوانه تلقی شدند. اما با گذشت زمان مردم به این موضوع پی بردند که مثلا اتفاقاتی نظیر شفق قطبی حاصل فعل و انفعالاتی است بین ذرات باردار باد خورشیدی و یونیزه شدن مولکول های موجود در لایه یونوسفر اتفاق می افتد.

با پیشرفت روز به روز علم و تکنولوژی، امروزه برای پی بردن به ماه های قمری تا بررسی لایه های زمین از نظر وجود اجسام خارجی از تلسکوپ استفاده می کنند. البته ارسال ماهواره به فضا توانسته کمک زیادی به اخترشناسی و شناخت فضایی که با تلسکوپ و وسایل دیگر قابل مشاهده نیست، کمک کند. 

آیا برای ستاره شناسی حتما باید تحصیلات دانشگاهی داشت؟

در هر علمی داشتن مدرک تحصیلی و گذراندن مراحل دانشگاهی تاثیر بسزایی در فراگیری آن دارد. اما در بعضی از علوم، علاقه شخصی بدون داشتن مدرک تحصیلی نیز می تواند به افراد برای فراگیری آن کمک کند. علوم اخترشناسی یکی از مهم ترین مثال ها برای این علوم است. اخترشناسی یکی از رشته هایی است که بسیاری از اتفاقات آن، لحظه ای رخ می دهد. به همین منظور بسیاری از اخترشناسان آماتور که تحصیلات کاملی در این زمینه ندارند، می توانند در ثبت آن کمک کنند. اخترشناسان آماتور که معمولا از روی علاقه خود بطور شهودی لحظات حساسی را ثبت می کنند، توانستند حد زیادی از علم اخترشناسی را کشف کنند. 

اخترشناسان آماتور علاوه بر توانایی بالا در ثبت وقایع لحظه ای، بطور محلی نیز وقایع اخترشناسی را به خوبی ثبت می کنند. بعضی از وقایع اخترشناسی در محل های مشخص و خاصی بیشتر رخ می دهد. به همین منظور اخترشناسان آماتوری که در آن نواحی قرار دارند، می توانند تاثیر بیشتر و بهتری در ثبت این وقایع داشته باشند. 

هدیه ستاره

آیا طالع بینی و ستاره شناسی به یک مفهوم اشاره می کنند؟

مطمعنا تا بحال اسم طالع بینی را شنیده اید. طالع بینی یا احکام علم نجوم یکی از مرموزترین علومی است که در دنیا وجود دارد. ما در مقالات بعدی بطور مفصل به چگونگی و ارتباط طالع بینی و ستاره شناسی می پردازیم. اما در این مقاله می خواهیم تنها به این سوال پاسخ دهیم که ایا به یک مفهوم اشاره دارند؟ خیر. اگرچه پایه طالع بینی نیز ارتباط با امور انسان ها با اجرام آسمانی نیست و پایه یکسانی دارند. اما مفهوم و کاربرد آن ها باعث ایجاد تفاوت بین طالع بینی و ستاره شناسی شده است. 

اخترشناسی در ایران

ایرانیان از زمان قدیم همیشه در زمینه علوم مختلف جز کشورهای قدرتمند بحساب می آمدند. در ارتباط با علم نجوم نیز این مورد صدق می کند. دوره اخترشناسی در ایران به دوره قبل از اسلام، بعد از اسلام و معاصر تقسیم می شود. در دوره قبل از اسلام، مشاهدات جالبی در زمینه ارتباط سازه های پادشاهان با ستاره شناسی یافت شده است. یکی از مهم ترین این سازه ها، چهارطاق های بجا مانده از آتشکده های قدیمی هستند. بسیاری از دانشمندان معتقدند که بین طلوع و غروب اشیا اسمانی با ساختمان این سازه ها ارتباطاتی وجود دارد. همین موضوع باعث اثبات این قضیه می شد که از زمان قدیم افراد به یک سری از واقعیت های اخترشناسی پی برده بودند. 

دوره بعد از اسلام، دوره اوج گیری علم اخترشناسی در کشور ایران بود. در این بازه زمانی اولین محاسبات در ارتباط با قدرت کره زمین در کشور ایران انجام شد. براداران بنی شاکر جز اولین افرادی هستند که با بکارگیری علوم هندسه و محاسبات دقیق توانستند اطلاعات ارزشمندی را در زمینه ستاره شناسی در اختیار عموم قرار دهند. به دلیل اهمیت اوقات شرعی در دین اسلام، بسیاری از دانشمندان تصمیم گرفتند تا با بکارگیری علم ستاره شناسی به این موارد دسترسی یابند. یکی از محاسباتی که تا حد زیادی توانسته در محاسبه اوقات شرعی کمک کند، هندسه کروی است. هندسه کروی شاخه از علومی است که مربوط به سطح دو بعدی از یک کره است. اولین بار این محاسبات توسط ابولوفای بوزجانی، ریاضی دان و ستاره شناس قرن دهم میلادی، انجام شد. 

هدف خوارزمی از ستاره شناسی

در دوره عباسیان ستاره شناسان معروفی توانستند بر علم ستاره شناسی ایران و جهان تاثیر بگذارند. معروف ترین این دانشمندان، خوارزمی است. ابوجعفر محمد بن خوارزمی، ریاضیدان، ستاره شناس و فیلسوف معروف ایرانی بود که در طی 70 سال زندگی خود توانسته تحولی عظیم در دنیای ریاضی و ستاره شناسی ایجاد کند. نتایج خوارزمی در عصر خود به حدی اعجاب آور بود که بسیاری از دانشمندان، قرن نهم میلادی را عصر خوارزمی می نامیدند. 

خوارزمی به عنوان اولین شخصی بود که توانست مختصات نصف النهار مشخص کند. اون با گمانه زنی هایی که در پالمیر سوریه و دشت های شمالی رود فرات انجام داد، بدون بکاربردن وسایل پیشرفته امروزی توانست تا حد زیادی مقیاس درستی برا نصف النهار درنظر بگیرد. مقیاسی که امروزه با وسایل های پیشرفته اندازه گیری شده و بعد از مقایسه مشخص شد که کمتر از یک کیلومتر تفاوت دارد با عددی که خوارزمی بیان کرده بود. خوارزمی علاوه بر دستاوردهای علمی در زمینه ستاره شناسی، دستی بر قلم داشته و چندین کتاب نوشته است. معروف ترین این کتاب ها، الرزیج است. این کتاب که به عنوان جدول های ستاره شناسی و مثلثات شناخته می شد، در زمان خود یکی از کتاب های کامل و کمک کننده دیگر دانشمندان بود. 

تابلو منظومه شمسی

برای پاسخ به این سوال که هدف خوارزمی از ستاره شناسی چه بود، می توان به پیشینه این دانشمند اشاره کرد. او ابتدا فعالیت اصلی خود را در زمینه علوم محاسباتی نظیر جبر و ریاضی شروع کرد. با توجه به خبره شدن او در این زمینه و سوالات بی جواب در زمینه ستاره شناسی و رابطه ستاره شناسی با علوم محاسباتی توانست به بسیاری از سوالات بی جواب در این زمینه نیز پاسخ دهد. البته جذابیت و مرموز بودن رشته اخترشناسی برای بسیاری از دانشمندان آن زمان نیز بر علاقه خوارزمی به این رشته افزوده بود. 

اختراعات خوارزمی در ارتباط با ستاره شناسی

اگرچه خوارزمی را به عنوان پدر جبر می شناسند. اما نمی توان از اختراعات مهم او در زمینه اخترشناسی به راحتی گذشت. اختراعاتی که در زمان خود به عنوان بهترین و اصلی ترین پایه های ستاره شناسی در جهان بحساب می آمد. از اولین اختراعاتی که خوارزمی در زمینه ستاره شناسی داشت، می توان به گاه شمار عبری اشاره کرد. این تقویم در آن زمان به عنوان اولین تقویم های معتبری بود که در اختیار افراد قرار می گرفت. در آن زمان اسطرلاب یکی از دقیق ترین لوازم برای پی بردن به فاصله اجسام و زمان سنجی بود.اگرچه اسطرلاب قبل از زمان خوارزمی ساخته شد، اما او توانست با نوشتن کتابی آن را به مردم بهتر معرفی کند. دیوارنما یکی دیگر از اختراعات خوارزمی در زمینه نجوم بحساب می آید. دانشمندان در آن زمان از دیوارنما برای پیدا کردن محل دقیق ستاره ها استفاده می کردند. برای اینکه دیوارنما بتواند مکان درست و اصلی ستاره ها را به شما نشان دهند، بهتر است که دیوارنما را بطور دقیق در جهت نصف النهار سماوی قرار دهید. 

این اختراعات در کنار کتاب هایی که توسط خوارزمی نوشته شده است، به عنوان یکی از اصلی ترین پایه های ستاره شناسی امروزه شناخته می شود. دستاورد این دانشمندان اگرچه بدون استفاده از وسایل پیشرفته امروزه بوده است، اما توانسته راهگشای دانشمندان بعد از نسل خودشان باشد. 

مهم ترین فواید ستاره شناسی چیست؟

بسیاری از علوم با گذشت زمان و پیشرفت بشر در زمینه علم و فناوری، فایده های بیشتری را در اختیار عموم گذاشت. اما علومی نظیر ستاره شناسی از ابتدا، تا حدی راهنمای زندگی بشریت بوده است. در ابتدا افراد می توانستند فصول مختلف و جهت یابی را انجام دهند. رفته رفته با پیشرفته علم و روی کار آمدن دانشمندان و با بکارگیری از علوم ریاضی و فیزیک توانستند فواید دیگری از ستاره شناسی را نیز برای عموم نشان دهند. 

علاوه بر فوایدی که اخترشناسی برای عموم مردم داشت، برای بسیاری از دانشمندان نیز کاربردی بود. رشته ستاره شناسی رابطه نزدیکی با علوم محاسباتی نظیر فیزیک دارد. از طرفی چون نظریه های زیادی در مورد ستاره شناسی و شروع زندگی بشریت و ارتباط آن با علم فیزیک وجود داشت، بیشتر فیزیکدانان سعی می کردند با بکارگیری ستاره شناسی به نظریه های علمی خود، صحت ببخشند. در ادامه می خواهیم به بررسی 5 مورد از مهم ترین فواید ستاره شناسی برای عموم مردم بپردازیم:

جهت یابی در امور مسافرتی

امروزه بسیاری از افراد برای مسافرت، از نقشه های موجود در تلفن های همراه خود استفاده می کنند. این نقشه ها چون بطور آنلاین به ماهوارهای وجود در فضا متصل است، می تواند اطلاعات جامعی را در اختیار افراد قرار دهد. اطلاعاتی اعم از مبدا، مقصد موردنظر، میزان مسافت موردنیاز برای طی کردن این مسیر و در نهایت هر اطلاعات موردنیازی که افراد برای سفر به آن نیاز داشته باشند. امروزه علاوه بر امور مسافرتی، انواع وسیله های حمل و نقل اعم از کشتی، هواپیما و دیگر وسایل نقلیه به GPS یا مسیریاب آنلاین مجهز هستند تا بتوانند به راحتی مسیر موردنظر را بدون اشتباهات خطرناک، پیدا کنند. بحث جهت یابی به حدی ارزشمند است، که در تاریخ حمل و نقل هواپیمایی مواردی از تصادف وجود داشته که حاصل قطع ارتباطات هواپیما بخصوص GPS آن می باشد. 

جست و جو و پیدا کردن منبع دیگری برای حیات

یکی از سوالاتی که امروزه ذهن بشر را درگیر کرده است، سیاره زمین تا چه مدت دیگر می تواند از انسان ها نگهداری کند؟ به دلیل افزایش گرمای زمین، تمام شدن ذخیره آب های زیرزمینی، بسیاری از شرکت های معتبر جهانی مثل SpaceX و NASA به دنبال سیاره هایی هستند که انسان بتواند برای ادامه بقا خود به آن جا برود. ستاره شناسی و همچنین ارسال ماهواره های مختلف این امکان را ایجاد می کند تا بتوانند شرایط دیگر سیاره ها را بررسی کرده و به این سوال پاسخ دهند که آیا سیاره دیگری نیز می تواند پذیرای انسان ها باشد؟

سیاهچاله: دریچه‌ای به سوی گذشته

آشنایی بیشتر با زمین

از زمانی که دانشمندان برای اولین بار نظریه کروی بودن زمین را بیان کردند، نظریه های مختلف دیگری نیز بیان شد. نظریه هایی که هر کدام با توجه به پیشرفته بودن وسایل استفاده شده، به علم عموم مردم برای پی بردن بیشتر به ستاره شناسی و حقایق پشت آن کمک کرد. در این بین مهم ترین اطلاعاتی که اکثر افراد نیاز داشتند، اطلاعات مربوط به محل زندگی فعلی خود یعنی کره زمین بود. اطلاعاتی نظیر تعداد لایه ها، ویژگی و ابعاد هرکدام از این لایه ها، ساختار درونی زمین و بطور کلی هر اطلاعاتی که افراد برای زندگی بهتر بر کره زمین نیاز دارند. علاوه بر این، ستاره شناسی کمک می کند تا اجسام خارج از فضای لایه های زمین را به موقع و قبل از وارد شدن به مسیر زمین شناسایی کنند. این کار می تواند به شناسایی محل سقوط احتمالی این اجرام آسمانی کمک کنند و در نهایت ضررهای جانی و مالی وارد شده را کاهش دهند. 

تعیین اوقات شرعی

در بسیاری از موارد افراد برای اینکه شروع ماه های قمری نظیر رمضان را متوجه شوند، باید پیدایش ماه را مورد بررسی قرار دهند. به همین منظور سعی می کنند تا از طریق رصدخانه مرکزی و همچنین تلسکوپ های قدرتمند این اوقات شرعی را مشخص کنند. علاوه بر این به کمک اخترشناسی، می توان زمان دقیق اقامه نماز، طلوع و غروب خورشید، قبله نماز و مواردی از این قبیل را مشخص کرد. 

پاسخ به سوالاتی درمورد آینده زندگی بشر

یکی از جذاب ترین موضوعات برای صحبت بین جوانان، موضوع پایان دنیا است. نظریه هایی که سال ها پیش دانشمندانی نظیر نوستراداموس بیان کردند. این نظریه ها براساس مشاهداتی بود که دانشمندان، فیلسوفان و نظریه پردازان در آن دوره انجام می دادند. اگرچه اکثر این نظریه ها درست نبود ولی اینکه عمر زمین رو به پایان است مسئله مهمی است که زنگ خطر زندگی بر روی این کره را به صدا در آورده. 

اکثر جوانان بعد از شنیدن اسم ستاره شناسی سوالات جالب و در نوع خود، اعجاب آوری را بیان می کنند. سوالاتی که می تواند شروع کننده یک نظریه باشد. اگرچه پیشرفت علم به حدی رسیده است که فردی برای بیان سوال تاثیرگذار در زمینه ستاره شناسی باید اطلاعات پایه ای را داشته باشد. اگرچه جذابیت این رشته و در دسترس بودن اطلاعات از طریق اینترنت، افراد را نسبت به اخترشناسی بسیار علاقه مند می کند. یکی از مسائلی که بسیاری از افراد سعی در پاسخگویی به آن از طریق ستاره شناسی دارند، شروع هستی بر روی کره زمین و تکامل این چرخه است. البته نظریه هایی در این زمینه بیان شده که تا حد زیادی مورد پذیرش همگان است. 

انواع ستاره شناسی

ستاره شناسی نیز مانند دیگر زمینه ها به دسته بندی های مختلفی تقسیم می شود. این دسته بندی با توجه به نوع بحث موردنظر، انجام می شود. ممکن است درمورد انواع ستاره شناسی بر حسب نوع ستاره هایی که در آسمان وجود دارند، صحبت کنیم. یا براساس نوع اجرام آسمانی که مورد بررسی قرار می گیرند، ستاره شناسی را به دسته های مختلف تقسیم کنند. علاوه بر این تقسیماتی که بیان شد، انواع دیگری نیز وجود دارند. در این قسمت قصد داریم تا انواع ستاره شناسی را براساس نوع روش ها و اشعه هایی که برای بررسی استفاده می کنند، تقسیم بندی کنیم:

• ستاره شناسی با اشعه ایکس 

• ستاره شناسی با امواج مایکروویو 

• ستاره شناسی با اشعه مادون قرمز

• ستاره شناسی با اشعه گاما

• ستاره شناسی با با اشعه ماورا بنفش

چگونه می توان ستاره شناس شد؟ معرفی رشته نجوم

تا به اینجا ما سعی کردیم ستاره شناسی را به شما معرفی کنیم و هر اطلاعات پایه ای که برای آشنایی با آن را نیاز داشته باشید، در اختیارتان قرار دهیم. اما اگر کسی بخواد در رشته نجوم تحصیل کند، چگونه باید وارد این رشته شود؟ مهم ترین نکته این است که رشته نجوم در سطح کارشناسی در ایران ارائه نشده است. درواقع افراد باید ابتدا رشته ریاضی فیزیک را در مدرسه انتخاب کرده و در کنکور شرکت کنند. سپس با انتخاب هر رشته در این زمان و بعد از گذراندن دوره کارشناسی و قبولی کارشناسی ارشد می توانند گرایش مدنظر خود را در زمینه نجوم انتخاب کنند. لازم به ذکر است که اگر شما با هر مدرک کارشناسی ریاضی فیزیک می توانید گرایش نجوم را انتخاب کنید. این موقعیتی مناسبی است که افراد می توانند با هر انتخاب رشته ای در دروس ریاضی فیزیک، وارد رشته نجوم شوند. 

حتما چند نکته مهم را قبل از انتخاب رشته نجوم درنظر بگیرید. یکی از این موارد، بازار کار این رشته است. این رشته به نسبت به رشته های دیگر، بازار کار کمتری دارد. از طرفی تقاضا برای آن به نسبت زیاد است. به همین دلیل توصیه می شود قبل از انتخاب این رشته بازار کار آن را بررسی کنید و در مورد سازمانی که می خواهید در آن فعالیت کنید، اطلاعات کافی بدست بیاورید. معمولا افرادی که با گرایش رشته نجوم فارغ التحصیل می شوند در سازمان های مربوط به ستاره شناسی، رصدخانه ها و تحقیقات ماهواره ای مشغول به کار می شوند.

صورت فلکی چیست؟ همه چیز درمورد صورت های فلکی

مهم ترین ویژگی های افراد شاغل در رشته ستاره شناسی

قبل از ورود به هر رشته ای، باید از خلقیات و ویژگی هایی که آن رشته نیاز دارد آگاه باشید. رشته ستاره شناسی مانند هر رشته دیگری نیاز به یک سری ویژگی هایی دارد که هر فرد در دوران تحصیلات دبیرستان و کارشناسی باید آن را تقویت کند. مهم ترین این ویژگی ها شامل موارد زیر می باشد:

1. قدرت بالا در محاسبه اعداد و ایجاد نسبت بین آن ها

2. توانایی در انجام برنامه نویسی کامیپوتر برای ایجاد ارتباط بین داده ها و زبان کامپیوتر 

3. تسلط بر نوشتن گزارش های همه جانبه 

4. توانایی ایده پردازی منطقی و اصولی براساس استدلال های موجود

5. صبر برای انجام به موقع رویدادها 

6. توانایی کار در گروه و انجام کار گروهی